Khởi nghiệp hiện đang là xu hướng được rất nhiều đất nước quan tâm và Việt Nam cũng không ngoại lệ. Các ý tưởng cũng như dự án của hệ sinh thái khởi nghiệp giúp nuôi dưỡng và thúc đẩy đất nước phát triển. Cùng SPEEDL tìm hiểu khái niệm về mô hình đặc biệt này nhé!
1. Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế
Khái niệm về Hệ sinh thái khởi nghiệp (HSTKN) là một tầm nhìn toàn diện, được Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OEDC) chính thức áp dụng. Ngoài OEDC, hầu hết các quốc gia quan tâm đến phát triển khởi nghiệp đều sử dụng khái niệm này để xây dựng chính sách hỗ trợ khởi nghiệp. Định nghĩa này được Giáo sư Colin Mason và Tiến sĩ Ross Brown trình bày trong một hội thảo do OEDC tổ chức.
HSTKN được mô tả như một hệ thống bao gồm các tác nhân khởi nghiệp, tổ chức (như doanh nghiệp, quỹ đầu tư mạo hiểm, nhà đầu tư thiên thần, và ngân hàng), định chế (trường đại học, cơ quan chức năng nhà nước, và tổ chức tài chính), và các tiến trình khởi nghiệp. Các yếu tố này tương tác với nhau để tạo nên một môi trường khởi nghiệp địa phương, được quản lý và kết nối thông qua cả những mối quan hệ chính thức và phi chính thức.
Điểm chung giữa định nghĩa HSTKN của OEDC và các khái niệm như cụm, vùng công nghiệp là quan điểm rằng sự phát triển của doanh nghiệp không chỉ phụ thuộc vào các yếu tố nội bộ mà còn phụ thuộc vào mối quan hệ với các bên liên quan bên ngoài. Mặc dù cách tiếp cận HSTKN tập trung vào vai trò trung tâm của nhà khởi nghiệp, nhưng điểm trọng tâm cần phân tích là khả năng của môi trường địa phương khuyến khích, ủng hộ những nhà khởi nghiệp tham vọng.
Trong định nghĩa HSTKN, nhà khởi nghiệp được xác định là lực đẩy chủ chốt. Những nhà khởi nghiệp thành công đầu tiên đóng vai trò quan trọng trong việc kích thích sự phát triển của HSTKN tại địa phương. Họ không chỉ là những tác nhân kích hoạt, mà còn kết nối và thực hiện các giao dịch giữa các thành phần của HSTKN, góp phần tạo nên một cộng đồng khởi nghiệp động lực và kết nối.
Trong bối cảnh này, chính phủ đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ HSTKN bằng cách tạo điều kiện thuận lợi và thành lập các cơ quan hỗ trợ ngay sau khi làn sóng khởi nghiệp đầu tiên đã hình thành cốt lõi của HSTKN. Vai trò then chốt của chính phủ là hỗ trợ mạng kết nối và giao dịch kết nối tại cấp địa phương, đồng thời thiết lập khung quy định thuận lợi cho khởi nghiệp tại cấp quốc gia.
Có thể bạn chưa biết:
23 ideas khởi nghiệp bán lẻ GẦN GŨI, ĐƠN GIẢN, THÀNH CÔNG
Công ty khởi nghiệp là gì? TOP 10 Công ty startup thành công
11+ ý tưởng khởi nghiệp buôn bán SIÊU LỢI NHUẬN, SIÊU HIỆU QUẢ
2. Khái niệm của Startup Commons về hệ sinh thái khởi nghiệp
Khái niệm của Hệ sinh thái khởi nghiệp (HSTKN) theo Startup Commons (SC) của Phần Lan được mô tả như sau:
HSTKN được xây dựng bởi cộng đồng những người, doanh nghiệp khởi nghiệp ở các giai đoạn phát triển khác nhau, và các tổ chức đa dạng trong một khu vực cụ thể (địa lý hoặc không gian mạng). Các thành phần này tương tác với nhau như một hệ thống để tạo ra môi trường phát triển cho các doanh nghiệp khởi nghiệp mới. Các tổ chức này bao gồm trường đại học, tổ chức cung cấp vốn, tổ chức hỗ trợ (như vườn ươm khởi nghiệp, tăng tốc khởi nghiệp, không gian làm việc chung, v.v.), tổ chức nghiên cứu, tổ chức cung cấp dịch vụ (như dịch vụ pháp luật, tài chính, v.v.), và các công ty lớn. Mỗi tổ chức tập trung chuyên biệt vào các chức năng hoặc giai đoạn phát triển khác nhau của HSTKN và doanh nghiệp khởi nghiệp.
Cụ thể, Startup Commons biểu diễn HSTKN thành hai phần chính: phần cốt lõi và phần nền tảng. Các thành phần cốt lõi tập trung vào các yếu tố quan trọng và chủ chốt của HSTKN, trong khi phần nền tảng hỗ trợ và kết nối các thành phần cốt lõi để tạo ra một hệ thống hoạt động mạnh mẽ.
2.1 Phần cốt lõi của Hệ sinh thái khởi nghiệp
Phần cốt lõi của Hệ sinh thái khởi nghiệp bao gồm những yếu tố trực tiếp ảnh hưởng đến việc phát triển ý tưởng khởi nghiệp và biến chúng thành hoạt động kinh doanh thực tế, tuân theo mục tiêu và ý đồ thiết kế khởi nghiệp. Các thành phần quan trọng này tạo nên “hạt nhân tinh hoa” của HSTKN, đóng vai trò quyết định sự thành công của phong trào khởi nghiệp. Phần này bao gồm:
- Ý tưởng khởi nghiệp: Bắt nguồn từ sáng chế và nghiên cứu, ý tưởng khởi nghiệp là nguồn gốc của mọi công trình mới và quyết định sự độc đáo và tiềm năng của doanh nghiệp.
- Nhà khởi nghiệp cá nhân: Những người này nảy sinh ý tưởng và đang ở các giai đoạn khác nhau trong quá trình khởi nghiệp, từ ấp ủ ý tưởng đến phát triển và thử nghiệm sản phẩm.
- Nhóm khởi nghiệp: Cần sự hợp tác và phối hợp của nhóm cộng sự với các chuyên ngành khác nhau để thúc đẩy phát triển sản phẩm và kinh doanh.
- Nhà kinh doanh mạo hiểm: Cung cấp vốn đầu tư và kinh nghiệm, những nhà kinh doanh mạo hiểm là người quan trọng trong quá trình đảm bảo thành công của khởi nghiệp, đặc biệt trong giai đoạn đầu.
- Nhóm đầu tư: Những người này đầu tư vốn để hỗ trợ việc mở rộng và phát triển doanh nghiệp trong giai đoạn sau khi triển vọng thành công đã được xác nhận.
- Cộng sự khởi nghiệp: Những chuyên gia và huấn luyện viên khởi nghiệp giúp nhóm vượt qua những thách thức và hướng dẫn họ trên con đường ngắn nhất đến thành công.
- Nhà cố vấn khởi nghiệp: Cung cấp sự tư vấn chuyên sâu trong các lĩnh vực như kỹ thuật, công nghệ, pháp lý và quản lý.
- Nhà kinh doanh mạo hiểm không chuyên nghiệp: Những người quan tâm đến cơ hội kinh doanh độc đáo cũng có thể tham gia vào tiến trình khởi nghiệp.
- Tổ chức và cá nhân khác: Ngoài ra, còn có các tổ chức và cá nhân khác có thể ảnh hưởng đến quá trình khởi nghiệp.
2.2 Phần nền tảng của Hệ sinh thái khởi nghiệp
Phần nền tảng của Hệ sinh thái khởi nghiệp không trực tiếp tham gia vào quá trình phát triển ý tưởng, sản phẩm và mô hình kinh doanh, nhưng đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng môi trường khởi nghiệp và cung cấp các phương tiện hỗ trợ cần thiết. Các yếu tố này nằm ở vòng ngoài “hạt nhân tinh hoa” của HSTKN, tạo ra nền tảng quan trọng cho các hoạt động khởi nghiệp. Phần này bao gồm:
- Tổ chức hỗ trợ: Bao gồm vườn ươm khởi nghiệp, không gian làm việc chung, và các chương trình tăng tốc khởi nghiệp. Các tổ chức này tạo điều kiện cho sự tương tác và học hỏi giữa các nhà khởi nghiệp, thúc đẩy sự đổi mới và chia sẻ kiến thức.
- Công ty lớn: Có thể đóng vai trò nhà đầu tư hoặc là khách hàng của doanh nghiệp khởi nghiệp. Công ty lớn thường mua công nghệ của doanh nghiệp khởi nghiệp và cung cấp nguồn cung nhân sự chất lượng.
- Trường đại học: Là nguồn cung cấp kiến thức và ý tưởng khởi nghiệp, cũng như nhân sự có chuyên môn. Cán bộ nghiên cứu có thể rời khỏi trường đại học để thành lập doanh nghiệp khởi nghiệp.
- Nguồn vốn: Quỹ đầu tư và ngân hàng đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp vốn cho các doanh nghiệp khởi nghiệp, giúp duy trì và phát triển hoạt động kinh doanh.
- Công ty cung cấp dịch vụ: Bao gồm các đối tác cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp như luật sư, kế toán, ngân hàng, và nhà tuyển dụng lao động. Đây là những đối tác quan trọng giúp doanh nghiệp khởi nghiệp vượt qua các thách thức pháp lý, tài chính và quản lý.
- Tổ chức nghiên cứu: Cung cấp kiến thức, ý tưởng khởi nghiệp và đào tạo nhân sự cho xã hội, tương tự như các trường đại học.
2.3 Mối quan hệ giữa phần cốt lõi và phân nền tảng của Hệ sinh thái khởi nghiệp
Mối quan hệ giữa phần cốt lõi và phần nền tảng của Hệ sinh thái khởi nghiệp (HSTKN) đồng lòng tạo nên sự phồn thịnh và thành công của môi trường khởi nghiệp. Phần cốt lõi đóng vai trò quan trọng trong việc triển khai và thực hiện các dự án khởi nghiệp, quyết định đến sự thành công của phong trào khởi nghiệp. Tuy nhiên, phần nền tảng chính là những yếu tố tạo ra một môi trường vĩ mô thuận lợi, ảnh hưởng lâu dài đến sự phát triển của khởi nghiệp.
Đầu tiên, tầm quan trọng của việc có nhiều nhà khởi nghiệp tài năng không thể phủ nhận, và điều này phụ thuộc vào khả năng thu hút và nuôi dưỡng những tài năng này. Các doanh nhân mạo hiểm và nhà đầu tư mạo hiểm đóng vai trò quan trọng trong việc tạo điều kiện cho sự nảy nở của những ý tưởng và dự án mới.
Tiếp theo, sự hỗ trợ từ những người có kinh nghiệm, những người đã thành công trong lĩnh vực khởi nghiệp, chơi một vai trò quan trọng trong việc truyền đạt kiến thức và kinh nghiệm. Sự đào tạo và hướng dẫn từ những người đi trước giúp những người mới vào lĩnh vực này nắm bắt cơ hội và vượt qua khó khăn.
Tuy nhiên, trong chiều dài hạn, phần nền tảng là yếu tố quyết định sự thành công của HSTKN. Các trường đại học và tổ chức nghiên cứu cung cấp nguồn kiến thức và công nghệ cơ bản, là nền tảng cho việc phát triển ý tưởng và ứng dụng công nghệ vào thực tế. Các công ty lớn, bằng cách làm khách hàng cho doanh nghiệp khởi nghiệp, đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo có thị trường và khách hàng cho sản phẩm và dịch vụ mới.
Nguồn vốn từ các tổ chức đầu tư và ngân hàng làm cho hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp khởi nghiệp trở nên khả thi. Ngoài ra, phần nền tảng còn cung cấp các điều kiện làm việc, không gian làm việc chung, và các dịch vụ hỗ trợ, tạo ra một môi trường thích hợp và tiện nghi cho các hoạt động khởi nghiệp.
Tổng cộng, mối quan hệ chặt chẽ giữa phần cốt lõi và phần nền tảng giúp xây dựng một hệ sinh thái khởi nghiệp mạnh mẽ và bền vững. Phần cốt lõi thực hiện và định hình ý tưởng, trong khi phần nền tảng tạo ra cơ sở hạ tầng và điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của khởi nghiệp.
Với những thông tin hữu ích về hệ sinh thái khởi nghiệp mà SPEEDL gửi đến, các bạn cũng đã có thêm cái nhìn tổng quát rồi đúng không nào? Đừng quên, đón đọc thêm những thông tin hấp dẫn của chúng tôi nhé!
